Bugün Instagram için Ne Yaptın?

Şener Dağaşan
3 min readApr 11, 2020
socialsamosa’dan alınmıştır.

İletişim araçları geçmişten günümüze insan yaşamında ve toplumsal değerlerde değişikliklere sebep olmuşlardır. Ama bir iletişim aracının toplumun kültürünü ve yaşayışını bu kadar değiştirdiği hiç görülmemiştir. Televizyonun bile belli başlı değişiklik yaptığı dünyamızda sosyal medya uygulamaları çok büyük değişikliklere sebep oldular. Yeni adetler ortaya çıktı ve gelenekler oluştu. Bunda en çok paya da Instagram sahip.

Instagram, “kanaat önderleri” sayesinde tüm dünyada insan hayatında değişikliklere sebep oldu. Mutlu hayatlar, sürekli gezen çiftler, “ilişki hedefleri” olan insanlar, basmakalıp pozlar ve renk tonları… Uzun vadede de değil, kısa bir sürede günlük yaşantımızda yaptığımız eylemlerimize yön verir hale geldi. Artık insanlar hayatını Instagram çerçevesinde yaşıyorlar. Attıkları her adımda alacakları like’ı düşünüyor, atacakları havanın basıncını hesaplıyor, kıskandırma oranlarının formülünü çıkarıyor. Tabii ki burada insanın egosu da büyük paya sahip. Fakat egonun zuhur ettiği bir ortam olan Instagram’ın hayatımızda bu kadar büyük değişiklik yapması da çok enteresan doğrusu.

Instagram’ın erkek ve kadın hayatında davranışlara yön verdiği bir gerçek. Erkekler en yakışıklı pozlarını yakalamak, nasıl “erkek” olduklarını dünyaya duyurmak ve en güzel pozlarıyla birilerine DM’den yürümek için kendi dünyalarını kuruyorlar. Becerileri, hayata bakış açıları, gördükleri ve yaşadıklarından ziyade, çoğunluk olarak kendilerini paylaşıyorlar. Buradaki maksat zaten karşı cinsi etkilemek. Karşı cinsi etkilemek adına gerçek hayatında yaptığı birçok şeyi sanal dünyasında da gerçekleştiren erkek kişisi, bu mecrayı kendi benliği adına verimli bir şekilde kullanmaktadır. Arabalar, nargile cafeler, sevgililer, kaslar, gözlükler, dar paça pantolonlar, acayip kunduralar, babet çorapları, sakallar, alınmış kaşlar, sigaralar, erkek profillerinin vazgeçilmez aksesuarlarıdır. Bu aksesuarlar, bundan bir on sene önce “kıro” diye tabir edilen kişilerin alameti farikaları idi. Bugün gelinen noktada kıroluk müessesesi erkek bünyelerde yayılan bir kanser gibi tüm topluma sirayet etti. Çünkü, son yılların zenginlerinin evlatları, ki kendileri karşı cinsi en çok “götüren” güruhtur, bu kişiliklere bir profil sundular. Bu profile sahip kimselerin karşı cins üzerinde etkisi yüksekti. Bu da haliyle “biz de böyle olmalıyız”a dönüştü ve bu sayede tektip erkekler dünyaya gelmeye başladılar. Kendileri gibi olamayan, bir akıma kapılıp giden, rüzgarda savrulan yaprak gibi, derede taşınıp giden bir saman parçası gibi, bu tipler sıradanlığın birer abidesi haline geldiler. Bu da gösteriyor ki, Instagram bugünün erkek popülasyonunu, toplumlardaki prototiplere göre şekillendiriyor. Haliyle, bugünün erkek gürühu, bu prototipe uygun davranmak adına her şeyi yapıyor. Araba satın almalar, ki bu araçlar belirli marka ve modellerdedir, nargile kafe müdavimlikleri, belirli şekillerde giyinmeler, belirli surat ifadeleri ve şekilleri, vb. şeyler erkeklerin dünyasının bir parçası oldular. Bunu da tamamen Instagram adına yapmaktadırlar.

Gelelim kadın güruhuna. Bu camia, kompleks yapısı ile insanlık tarihinde kendilerinin dahi kendilerini anlamakta zorlandıkları bir yapıdır. Haliyle, karmaşık bir denkleme giren bir başka bilinmeyen gibi, Instagram da bu bilinmeyen dünyayı içinden çıkılmaz hale getirdi. Instagram öncesi hayatımızda, annelerin çocuklarını özenle yetiştirdikleri dönemde, bir bebek yabancı gözlerden uzak tutulmakta, tanıdıklara bile gösterilirken iki kere düşünülmekteydi. Ama Instagram sayesinde her bir bebek bir fenomene dönüşme adayı haline geldi. Anne profilleri, like sevdalısı annelerin bebekleriyle doldu. Bebeğin her hali internette paylaşılıyor. Sadece bebek değil, anne kişisi de kendisini internet fenomeni yapmaya çalışıyor. Instamom diye tabir edilen bu kişilikler, “en zeki çocuk benimki” yarışında birbirlerini ezmek adına büyük çaba sarfediyorlar. “Çocuğum bugün şunu yaptı. Bakın ne zeka gösterisidir bu” gibi kesilen ahkamlar, çocuğun bir obje, bir aksesuar gibi kullanılıp egonun yükseltilmesi değil de nedir? Bir erkek çocuğu sünnet edildiği zaman ortamdaki en şık kişi kendisi olur, sünnet öncesi gezilerde bu çocuk başrol olur ve tüm fotoğraflarda çocuk önplanda olurdu. Bugün, anne kişisi çocuğuyla yarışır şekilde şıklıkta önplana çıkıyor ve “bu çocuğu ben doğurdum” diyerek, ortamın en şıkı olması gereken başrolden rol çalmaya çalışıyor. Niye? Çünkü Instagramlık fotoğraflar çekiliyor. Oraya paspal, sıradan ve dikkat çekmeyen kıyafetlerle çıkılmaz. Orası bir annenin en “alımlı” olduğu yerdir. Like’lar, “güzelim ne güzel çıkmışsın” yorumları ve ego fırınını soğutacak veya alevlendirecek her türlü şey…

Bugün Instagram için ne yaptın? Ekmek, kurabiye, gezi, araba sürme, müzik dinleme, hayvan besleme, çocuk doğurma, evlenme, yardım etme? Tüm dünyevi işlerini Instagram çevresinde dolaştıran günümüz insanları belli bir süre sonra tektip yaşamların aynı hissi yaşayan, aynı hareketleri yapan, aynı yere giden, aynı şeyleri giyinen, aynı şeyleri yiyen makineleri haline dönüşecektir. Kendi olmak, kendisi olmak gibi fikirlerden yoksun, makine topluluklar da güdülmeye mahkum olacaklar.

--

--

Şener Dağaşan

#Socialmedia consultant, Blogger, Amateur photographer, “Medior” Citizen of Istanbul.